علی دایی بازیکن بازنشسته و مربی فوتبال ایرانی است. وی ۱۰۹ گل ملی در کارنامه ی خود دارد و با فاصله ی زیادی بهترین گلزن بازی‌های ملی در تاریخ فوتبال جهان است. در سال ۱۳۸۶ خورشیدی، از سوی فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال(متعلق به فیفا)، علی دایی در رده بیست و ششم فهرست بازیکنان برتر تاریخ فوتبال جهان قرار گرفت، در این فهرست وی به عنوان تنها بازیکن آسیایی در میان برترین‌های تاریخ فوتبال مشاهده می‌شود.

دایی سابقه ی بازی در تیم‌های مهم بوندس لیگا همچون بایرن مونیخ را دارد و به همراه این تیم به نایب قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا دست یافته و همچنین از ژوئن ۲۰۰۷ یکی از اعضای کمیته فوتبال فیفا است.

زندگی شخصی:

علی دایی در سال ۱۳۴۸ در اردبیل متولد شد. در سال ۱۳۶۶ در رشته مهندسی عمران دانشگاه شریف پذیرفته شد، اما به دلیل بازی فوتبال هنگام اذان ظهر در گزینش ورود به دانشگاه رد شد. همان سال در رشته مهندسی کشاورزی دانشگاه آزاد تهران جنوب هم قبول شد و دو ترم هم به دانشگاه رفت. ولی در سال ۱۳۶۷ دوباره در کنکور شرکت کرد و این‌بار بدون آن که گزینش گریبان‌گیرش شود در رشته متالورژی دانشگاه صنعتی شریف پذیرفته شد و لیسانس خود را بهمن ماه سال ۱۳۷۱ از همان دانشگاه دریافت کرد؛ او تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد تربیت بدنی دانشگاه آزاد ادامه داد. وی متاهل است و اکنون ساکن محله جردن در تهران می‌باشد.فرزند اول وی در سال ۱۳۸۸ به دنیا آمد.

علی دائی علاوه بر فوتبال، در تجارت نیز موفق بوده‌است و گرداننده چندین شرکت بزرگ، چند فروشگاه، کارخانه تولیدی پوشاک ورزشی و عضو اتاق بازرگانی تهران است.علی دایی علاوه بر کارهای پوشاک ورزشی در ساختمان سازی هم فعالیت دارد. علی دایی در شهرک گلستان شهر زادگاهش(اردبیل) یک مدرسه راهنمایی به نام ابوالفضل دایی (پدرش) ساخته است و از خیرین مدرسه ساز اردبیل می باشد.

دائی طی سالهای اوج فوتبال خود و همچنین پس از دوران بازیکنی خود، بارها در مسابقات فوتبال با نیات خیرخواهانه به میدان رفته‌است (از جمله در دیدار ستارگان فوتبال جهان و تیم منتخب بوسنی با همراهی روبرتو باجو و دیگر ستاره‌های افسانه‌ای فوتبال و همچنین بازی دوستانه نود دقیقه برای ماندلا که بین تیم منتخب جهان و تیم منتخب آفریقا، به مناسبت تولد ۹۰ سالگی نلسون ماندلا برگزار شد، که این بازی یکی از زیباترین بازی‌های دوستانه علی دایی به شمار می‌رود). او همچنین همراه بامادلین آلبرایت و دیوید بکهام و…، با سازمان یونیسف، به عنوان سفیر صلح همکاری دارد.

علی دایی در فوتبال باشگاهی:

دایی، فوتبال را از باشگاه‌های کوچک شهر اردبیل همچون استقلال اردبیل و وشهرداری اردبیل آغاز کرد. او پس از قبولی در دانشگاه صنعتی شریف و اقامت در تهران، به تیم تاکسیرانی تهران، سپس به بانک تجارت پیوست و در این تیم بود که مورد توجه بیشتری قرار گرفت و برای اولین بار به تیم ملی دعوت شد.

دایی بعدها به پرسپولیس تهران و سپس السد قطر پیوست و از این تیم راهی اروپا شد و به باشگاه آلمانی آرمینیا بیله‌فلد پیوست. مقصد بعدی او بایرن مونیخ آلمان بود. فرانس بکن‌بائر رییس باشگاه بایرن مونیخ، علی دائی را برای این باشگاه انتخاب کرد و وی را مهاجمی در سطح جهانی معرفی کرد. حضور دایی در بایرن مونیخ آلمان نقطه اوج فوتبال او بود، زیرا پیش از آن حضور بازیکنی ایرانی و حتی آسیایی، در یک باشگاه معتبر، نظیر بایرن مونیخ سابقه نداشت. دایی به همراه بایرن مونیخ تا فینال جام باشگاه‌های اروپا رفت و در نهایت مدال نقره ی آن بازی‌ها را به دست آورد. گرچه دایی در بازی فینال به میدان نیامد.

او سپس به هرتا برلین پیوست و با پوشیدن پیراهن شماره ۹ از اصلی‌ترین بازیکنان این تیم بود. دایی با هرتا برلین هم در جام باشگاه‌های اروپا بازی کرد و دو بار دروازه ی چلسی و یکبار دروازه ی آث میلان را گشود. حضور موفق علی دائی در باشگاه‌های اروپایی، راه را برای بسیاری از بازیکنان آسیایی از جمله هیده توشی ناکاتا و مهدی مهدوی کیا گشود.

علی دایی با باشگاه سایپا به عنوان بازیکن و سرمربی تیم سایپا، در سال ۱۳۸۵ فعالیت خود را آغاز کرد. این تیم توانست در خرداد ماه ۱۳۸۶ قهرمانی ششمین لیگ برتر را به دست آورد. او هم‌زمان با قهرمانی سایپا در روز ۷ خرداد ۱۳۸۶، بازدن گل قهرمانی سایپا، که آخرین گل رسمی آقای گل جهان بود، از بازیگری در رشته فوتبال، در مقاطع رسمی، برای همیشه خداحافظی کرد.

لیست تیم‌های باشگاهی:

•    شهرداری اردبیل
•    استقلال اردبیل
•    تاکسیرانی تهران
•    بانک تجارت تهران
•    پرسپولیس تهران
•    السد
•    الغرافه
•    آرمینیا بیله‌فلد آلمان
•    بایرن مونیخ آلمان
•    هرتابرلین آلمان
•    الشباب امارات
•    پرسپولیس تهران
•    صبا باطری تهران
•    سایپا

سفیر حسن نیت نهضت جهانی:

علی دایی بخاطر معروفیت در سطح بین‌المللی و جایگاه خاصش در فیفا به عنوان سفیر حسن نیت جهانی برگزیده شد. او پیش از آن به عنوان سفیر حسن نیت یونیسف در ایران برگزیده شده بود که با ارتقا او به عنوان سفیر حسن نیت نهضت جهانی خانم مهتاب کرامتی به عنوان سفیر حسن نیت یونیسف برگزیده شد.

علی دایی در تیم ملی :

علی دایی در سال‌های اخیر همواره بازیکن اصلی ایران و کاپیتان این تیم بوده‌است. او بیشترین بازی ملی و بیشترین گل زده ی تاریخ تیم ملی را دارد (گل‌های زده ی او در میان تمام تیم‌های جهان نیز اول است).

او در جام ملت‌های آسیا ۱۹۹۶ امارات به همراه باقری و عزیزی از بهترین ستارگان ایران بود.

دائی در بازی معروف ایران و استرالیا در بازی پلی اف مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۸(۱۳۷۷) فرانسه پاس گل دوم ایران را برای خداداد عزیزی ارسال کرد و این گل باعث راهیابی ایران به جام جهانی شد.

او به همراه ایران در دو جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه و ۲۰۰۶ آلمان به میدان آمد و در ۵ بازی ایران در این بازی‌ها شرکت کرد. پاس دایی بود که زمینه گذار گل مهدوی‌کیا به آمریکا در جام جهانی ۱۹۹۸ شد.

از نقاط اوج دوران ورزشی دایی را می‌توان روز ۲۴ آبان ۱۳۸۳ دانست. او در این روز و در مسابقات مقدماتی راهیابی به جام جهانی ۴ بار دروازه ی لائوس را گشود تا نام خود را به عنوان اولین فوتبالیست تاریخ جهان که ۱۰۰ گل در بازی‌های ملی به ثمر رسانده ثبت کند. علی دایی در لیگ برتر ایران در سال ۱۳۸۶ به عنوان سرمربی و بازیکن توانست تیم سایپا را به قهرمانی برساند.

بهترین گلزن در بازی‌های بین‌المللی :

علی دایی یکی از بهترین گلزنان تاریخ فوتبال و نفر اول در لیست گلزنان بین‌المللی است. او هم‌چنین بهترین گلزن در تاریخ بازی‌های آسیایی است. او در دور مقدماتی جام جهانی سال ۱۹۹۸، با به ثمر رساندن ۳۸ گل در ۵۶ بازی در رتبه ی اول قرار گرفت.

در سال ۱۳۷۵ با به ثمر رساندن ۲۰ گل، دایی به عنوان بهترین گلزن در بازی‌های بین‌المللی توسط فدراسیون تاریخ و آمار فوتبال (IFFHS) معرفی گردید.

در ضمن دایی اولین گلزن آسیایی جام باشگاه‌های اروپا است. از جمله گل‌های به یادماندنی او، دو گل به چلسی و یک گل او به آث میلان در لیگ قهرمانان اروپا، برای تیم هرتابرلین آلمان است، که باعث صعود این تیم به مرحله بعد لیگ قهرمانان شد.

عضویت در فیفا :

علی دائی توانست برای اولین بار به عنوان یک بازیکن ایرانی، به عضویت کمیته بین‌المللی فوتبال فیفا در آید.

بهترین بازی‌های ملی :

•    بازی ایران در برابر کره جنوبی، در مسابقات جام ملت‌های آسیا ۱۹۹۶، که علی دایی ۴ گل به ثمر رساند.
•    بازی ایران در مقابل استرالیا، در مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۸، که علی دایی در این بازی یک پاس گل تاثیرگذار داد.
•    بازی ایران در مقابل آمریکا، در جام جهانی ۱۹۹۸، که علی دایی در این بازی یک پاس گل تاثیرگذار داد.
•    بازی ایران در مقابل آلمان، در جام جهانی ۱۹۹۸.
•    بازی ایران در مقابل ژاپن، در سال ۱۳۷۸.
•    بازی ایران در مقابل لبنان، در سال ۱۳۸۲، که علی دایی رکورد فرانس پوشکاش را شکست.
•    بازی ایران در مقابل لائوس، در سال ۱۳۸۳، که با ۴ گل او در این بازی، تعداد گل‌های ملی علی دایی، از مرز ۱۰۰ گل ملی گذشت.

•    بازی ایران در مقابل کاستاریکا، در سال ۱۳۸۵، که علی دایی، رکورد جاودانه ۱۰۹ گل ملی در فوتبال، را به نام خود و کشورش ثبت کرد.

بهترین بازی‌های باشگاهی :

•    بازی هرتابرلین آلمان در مقابل چلسی انگلستان، در مسابقات جام قهرمانان باشگاه‌های اروپا ۱۹۹۹-۲۰۰۰، که در این بازی علی دایی دو گل به ثمر رساند.

•    بازی بایرن مونیخ آلمان در مقابل آث میلان ایتالیا، در مسابقات جام قهرمانان باشگاه‌های اروپا ۱۹۹۹-۲۰۰۰، که در این بازی علی دایی یک گل به ثمر رساند.

سابقه ی به عنوان مربی فوتبال:

او دوران مربی‌گری خود را به عنوان سرمربی و بازیکن در تیم سایپا شروع کرد و توانست این تیم را در لیگ برتر ایران(جام خلیج فارس) به قهرمانی برساند. او در تاریخ ۱۲ اسفند سال ۱۳۸۶ به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال ایران انتخاب شد او شب قبل از انتخاب سرمربی تیم ملی ادعا کرد: کسی لابی قوی تری داشته باشد سرمربی می شود. و خودش سرمربی شد. پس از شکست تیم ملی مقابل عربستان در ورزشگاه آزادی مسئولان فدراسیون فوتبال تصمیم گرفتند علی دایی را از سمت خود برکنار کنند. تیم ملی ایران در ۸ فروردین ۱۳۸۸ و در حضور ۱۰۰ هزار تماشاگر و رییس جمهور محمود احمدی نژاد، مقابل عربستان با نتیجه ۲ بر یک شکست خورد. در روز ۹ فروردین ۱۳۸۸ فدراسیون فوتبال طی بیانیه‌ای رسماً علی دایی را از سمت خود برکنار کرد.

در روز ۷ دیماه سال ۸۸ وی رسماً از سوی مدیر عامل باشگاه فوتبال پرسپولیس تهران برای مدت یکسال و نیم به عنوان سرمربی پرسپولیس منصوب شد.

او در ۲۸ آذر ۱۳۸۹ از این سمت استعفا داد اما حبیب کاشانی سرپرست تیم پرسپولیس و کادر فنی و دیگر بازیکنان با استعفای او موافقت نکردند و با پافشاری فراوان و رفتن دسته جمعی به خانه‌ی وی از او درخواست بازگشت کردند. علی دایی هم پذیرفت و روز بعد به تمرین‌های تیم پرسپولیس بازگشت.

در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۹۰ و پس از رد درخواست کمیته‌ی فنی باشگاه پرسپولیس مبنی بر ادامه‌ی مربیگری پرسپولیس مشروط به اعلام “همکاری کامل” با حبیب کاشانی در فصل آینده؛ حمید استیلی توسط کمیته ی فنی به عنوان سرمربی انتخاب شد و دایی رسما این باشگاه را ترک کرد. البته علی دایی اعلام کرده بود در صورتی در پرسپولیس می‌ماند که مدیرعامل باشگاه از سوی هیات مدیره محترم برخوردار از وجاهت قانونی و قوانین جاری انتخاب شده باشد.

از سپاهان به عنوان مقصد بعدی وی برای سرمربیگری نام برده می‌شد. اما با انتخاب لوکابوناچیچ به عنوان سرمربی سپاهان اصفهان مربی شدن علی دایی در سپاهان منتفی شد.

وی در ۲۳ تیر ۱۳۹۰ به عنوان سرمربی تیم راه‌آهن که به بخش خصوصی واگذار شده انتخاب شد.

جنجال‌ها:

انتقادات :

علی دایی باوجود بازی‌های خوب در دوران جوانی، در سال‌های پایانی (مخصوصا در بازی‌های جام جهانی فوتبال ۲۰۰۶ ) مورد انتقاد برخی کارشناسان فوتبال، طرفداران و مطبوعات قرار گرفت. پافشاری برانکو ایوانکوویچ در استفاده مداوم از وی در تیم ملی از محبوبیت وی کاست..  اما پس از چندی، موفقیت وی در باشگاه سایپا و قهرمانی او به عنوان بازیکن و سرمربی در لیگ برتر باعث شد تا دوباره توجه همگان را به خود جلب کند.

همچنین با آغاز سرمربی‌گری در تیم ملی، دایی بار دیگر آماج انتقادات قرار گرفت. او به دلیل دوشغله بودن (سرمربی همزمان تیم ملی و تیم سایپا) به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفت. ارائه لیست تیم ملی یکی دیگر از دلایل انتقادات از دایی است. این دسته از منتقدان وجود ۵ بازیکن از سایپا (که در رده‌های میانی جدول قرار دارد)، عدم حضور بازیکنی از تیم‌های خوزستانی (فولاد، استقلال اهواز، صنعت نفت) و عدم دعوت از برخی بازیکنان را از دلایل انتقادات خود برمی‌شمارند.

شکایت از مایلی‌کهن :

دایی در اعتراض به سخنانمحمد مایلی‌کهن سرمربی سابق تیم ملی فوتبال ایران از وی شکایت کرد. دادگاه روز دوشنبه ۹ اردیبهشت سال ۱۳۸۷ خورشیدی با حضور وکیل دایی و مایلی‌کهن برگزار شد. مایلی‌کهن بر مواضع قبلی خود و انتقادات از دایی پافشاری کرد. دادگاه محمد مایلی کهن را بمدت یک سال از مصاحبه با رسانه‌ها محروم اعلام کرد.

تصادف رانندگی :

در یک حادثه رانندگی در شب آخرین شنبه سال ۹۰ در محور اصفهان – کاشان خودروی تویوتا پرادو محمد دایی(برادر علی دایی) از مسیر جاده خارج و سپس واژگون شد و علی دایی که در کنار برادرش در خودرو حضور داشت به شدت زخمی شد.این حادثه تلفات جانی در بر نداشت.